Lan là một họ khá phổ biến và chiếm số lượng lớn trong các loài thực vật có hoa trên thế giới với hơn 25.000 loài. Hoa Lan có nhiều màu sắc cùng những hình dáng kiêu sa, đẹp đẽ đã thu hút những người làm vườn, những người đam mê cái đẹp từ thiên nhiên chú ý đến loài hoa này.
hình ảnh hoa lan
Tuy nhiên việc chăm sóc và bón phân cho Lan như thế nào là đủ và đúng theo từng giai đoạn thì lại là khá khó khăn đối với người mới bắt đầu.
Hoa lan cũng như các loài thực vật khác, dinh dưỡng trong quá trình chăm sóc luôn đóng vai trò hết sức quan trong đối với sự phát triển và ra hoa của lan. Tuy không đòi hỏi phải cung cấp nhiều chất dinh dưỡng như các loại cây hoa khác, chăm sóc lan chỉ cần bổ sung đủ các chất dinh dưỡng và đúng cách thì sẽ đạt được hiệu quả lớn.
Các chất dinh dưỡng dành cho lan bao gồm nguyên tố khoáng cần thiết như: khoáng chất đa lượng và khoáng chất vi lượng. Khoáng chất đa lượng ở đây chủ yếu là Nitơ, Photpho, Kali, Lân, Canxi, Magie, Lưu huỳnh và chúng giữ vai trò vô cùng quan trong đối với quá trình sinh trưởng và phát triển của cây.
2. Lợi ích của các chất và các giai đoạn phát triển của Lan.
Nito (N): chứa nhiều chất hữu cơ thiết yếu cho lá, mầm non, thân cây lan. Thiếu nitơ lá sẽ vàng hoặc trở nên đỏ, cây trở nên chậm phát triển. Nếu bón nhiều nitơ thì lá sẽ có màu xanh ngắt, cây mềm yếu dễ bị gãy và bệnh, khó ra hoa.
Photpho (P): là thành phần của photpholipid, acid nucleic và ATP (năng lượng cho các hoạt động cần thiết của cây) tạo điều kiện thuận lợi cho rễ phát triển, ra nhiều hoa. Nếu thiếu cây non sẽ giảm tăng trưởng, chậm phát triển dẫn đến cây chậm ra hoa và ít hoa. Nếu bón quá nhiều cây sẽ ra hoa sớm, chóng già và lá sẽ ngắn lại.
Kali (K): có vai trò trong việc điều hòa áp suất thẩm thấu, hoạt động thoát hơi nước ở lá và tổng hợp một số chất hữu cơ. Nếu thiếu lá sẽ hóa vàng, xoắn và nhăn, thân cây yếu ớt.
Magie (M): Magie là một chất hỗ trợ cho diệp lục phát triển, cây trồng nếu được cung cấp đầy đủ magie thì lá sẽ phát triển và màu sắc sẽ trở nên tươi tốt hơn. Nếu cây thiếu magie thì bộ rễ của cây sẽ to và rộng ra nhưng trái lại phần thân sẽ trở nên yếu đi và dễ bị gãy.
Lưu Huỳnh (s): là nguyên tố giúp tạo ra các nguyên chất cho tế bào sinh trường của cây. Thiếu đi lưu huỳnh thì cây sẽ trở nên chậm phát triển và dễ bị hư hại, lá rát và nát, màu sắc không được tươi mát.
Canxi (Ca0): Canxi là nguyên tố giúp cấu tạo thành tế bào trở nên vững chắc đồng thời hỗ trợ tế bào điều hòa trong việc tạo ra protein, giúp cây dễ dàng hấp thu chất đạm và phát triển bộ rễ.
Ngoài ra, khoáng vi lượng cũng đóng vai trò thiết yếu đến sự phát triển của cây Lan vì chúng giúp hoạt hóa các enzyme thúc đẩy các quá trình biến dưỡng như quang hợp, hô hấp, …
2.1. Các giai đoạn phát triển của Lan cần được chú ý để lựa chọn tỷ lệ N:P:K sao cho hợp lý:
Giai đoạn cây non: cần bổ sung nhiều Nitơ để cây tổng hợp các chất hữu cơ quan trọng,tạo tiền đề cho sự phát triển hoa. Thường giai đoạn này sẽ bón N:P:K theo tỷ lệ 3:1:1.
Giai đoạn trưởng thành nhưng chưa đến thời kỳ ra hoa: cần cân bằng các loại khoáng và vi sinh vật cho cây để cây phát triển ổn định và chuẩn bị cho giai đoạn ra hoa. Giai đoạn này sẽ bón theo tỷ lệ 2:2:2.
Giai đoạn chuẩn bị ra hoa: giai đoạn này cực kì quan trọng quyết định cây Lan của bạn có thể ra hoa thành công với số lượng như mong muốn hay không. Để thúc đẩy sự hình thành hoa cần hạn chế sự tăng trưởng bằng cách giảm tỷ lệ Nitơ và kích thích sự phát triển bằng cách tăng tỷ lệ Photpho và Kali, vậy giai đoạn này tỷ lệ N:P:K sẽ là 1:3:3.
Ngày nay việc sử dụng các loại phân bón hóa học đã trở nên phổ biến, nếu không được kiểm soát sẽ gây ảnh hưởng đến chính nguồn nước, đất đai và bầu không khí mà con người đang sử dụng. Vì vậy nhiều cá nhân, hộ gia đình hay những nhà làm vườn đã chuyển đổi từ việc sử dụng các phân bón hóa học sang các loại phân bón hữu cơ có nguồn gốc từ động vật nhưng vẫn cung cấp đầy đủ các thành phần khoáng cần thiết cho cây.
Sau đây là số liệu về tỉ lệ phần trăm N:P:K có trong các loại phân bón hữu cơ:
2.2. Hàm lượng dinh dưỡng trong phân chuồng.
Mặc dù tỷ lệ phần trăm N:P:K của các phân bón trên thấp hơn so với các loại phân bón hóa học khác nhưng lại mang đến hiệu quả hơn bởi sự cân bằng về các nguyên tố đa, vi lượng và các vi sinh vật có lợi khác. Các phân bón hóa học thường chỉ tập trung vào một hoặc một vài nguyên tố khoáng. Vì vậy, phân bón hữu cơ sẽ là một lựa chọn tuyệt vời cho cây Lan của bạn.
Phân dơi là một trong những loại phân bón giúp hỗ trợ đầy đủ các chất đối với sự phát triển của cây trồng mà đem lại sự tiện lợi trong việc sử dụng và bón phân, đồng thời còn hỗ trợ bảo vệ môi trường không bị hư hại và ô nhiễm trong quá trình sử dụng phân.
3. Các lợi ích của phân dơi:
Phân dơi với hàm lượng dinh dưỡng cao giúp cho sự phát triển của cây trồng trở nên hiệu quả hơn thì còn mang lại nhiều lợi ích to lớn đối với môi trường (môi trường đất).
3.1. Lợi ích của phân dơi đối với cây Lan
Phân dơi là nguồn cung cấp dinh dưỡng cực kì hiệu quả đối với hoa lan. Với hàm lượng N-P-K có sãn sẽ giúp cho lá phát triển tốt hơn, đồng thời với hàm lượng photpho dồi dào trong phân dơi sẽ kích thích quá trình ra hoa của cây và sự phát triển hấp thu của bộ rễ. Những điều này dường như người trồng lan nào cũng muốn có để giúp cho quá trình chăm sóc của cây trở nên hiệu quả.
3.2. Lợi ích của phân dơi đối với đất trồng:
Phân dơi khi bón vào đất sẽ cung cấp các vi sinh vật có lợi giúp tiêu diệt vi khuẩn và tuyến trùng trong đất.
Giúp đất trồng tránh bị hư như: giảm độ chua, độ phèn, độ mặn, và khử độc hữu cơ.
Tăng độ mùn cho đất, giúp đất keo lại và hạn chế bị rửa trôi và nức lở sau sau các thiên tai bão, lũ.
Ngoài ra Phân dơi còn cung cấp các dưỡng chất có lợi chất đất như là: đồng, kẽm, sắt, magie,…
4. Cách bón phân dơi cho cây lan.
Thời gian và liều lượng bón cho cây: Vì phân dơi giúp kích thích cho cây ra hoa và sự hấp thụ dưỡng chất của bộ rễ nên việc sử dụng phân dơi để bón cho lan trong thời kỳ bón lót và thúc đều giúp phát triển cây. Ở thời điểm này bón cho cây sẽ giúp cho cây ra hoa và phát triển bộ rễ nhanh và hiệu quả nhất.Công thức để bón là 25gram/chậu (với chậu 30cm) và bón với chu kì 1tháng/lần, nếu hoa lan đã ra hoa và phát triển tốt thì nên tăng cường lượng bón và giảm thời gian bón là 50gram/chậu với chu kì là 15ngày/lần.Phân dơi bón cho cây lan thì có ba cách, để cho ra kết quả tốt thì phải dựa trên thời gian phát triển của cây và các yểu tố môi trường bên ngoài mà ta chọn cách áp dụng phù hợp.
Có thể bón lót cho cây lan dành cho Lan đang trong giai đoạn phát triển sinh trưởng, lúc này ta sẽ ngâm phân dơi với nước cho đến khi phân rã cục, sau đó ta trộn vào chậu. việc này giúp cho cây phát triển tốt cho rễ và lá, đồng thời diệt trừ các loại sâu nấm bệnh cho cây, tạo điều kiện cho hệ sinh vật phát triển.
Ngoài bón phân dơi ở hình thức trộn thì ta thể bón phân dơi ở dạng thể lỏng đó là ngâm phân dơi với nước qua đêm, sau đó cho vào bình để tưới vào cây. Qúa trình này sẽ giúp cho phân phát tán quanh cho, tạo tiền đề cho lá phát triển, ở dạng lỏng này phân sẽ dễ dàng thẩm thấu vào đất từ đó rễ sẽ hấp thụ nhanh hơn.
Nếu ai không muốn bón phân dơi bằng hai cách trên ta có thể bón ở dạng túi lọc, ta cho phân vào túi lọc và sau đó để vào chậu gần dễ chờ phân tan vào đất để rễ hấp thụ. cách làm này ta tiết kiệm được nhiều thời gian và công sức hơn.
